Krassen op de ziel

In ons werk komen we in prachtige organisaties. Zo mochten we kortgeleden in een sfeervolle locatie aan het werk met het managementteam van een uitvoerende natuurorganisatie. Het doel van de dag was het verzamelen van bouwstenen voor de toekomststrategie van de organisatie. Om vooruit te kunnen kijken, keken we eerst achteruit. Waar komt de organisatie vandaan? Wat waren de oorspronkelijke doelen? Zijn er in de geschiedenis krassen op de ziel van de organisatie ontstaan? Werken die nog door in het heden en kunnen die ons helpen om een krachtige strategie te vinden voor de toekomst?

Strategie in organisaties

Het lijkt een omweg. Praten over het verleden om over de toekomst te kunnen nadenken. Toch blijk dat vaak niet zo te zijn. Organisaties winnen aan vitaliteit door hun oorspronkelijke reden van ontstaan te erkennen en te accepteren dat alles wat er is gebeurd, zowel het aangename als het onaangename- de organisatie maakt tot wat zij nu is.

In dit geval waren er mensen die vooral graag wilden nadenken over de toekomst. Om in de toekomst financieel gezond te blijven, zo argumenteerden zij, is het van belang om na te denken over de klanten van de toekomst en welke diensten zij graag van de organisatie zouden willen afnemen. Het gesprek hierover was lastig van de grond te krijgen, omdat er ook mensen waren die met name vanuit de historie en de eigen identiteit dachten. Zij vonden dat als de organisatie zich te veel aan de marktvraag aanpast, het gevaar dreigt de eigen identiteit te verliezen. In beide denklijnen zit veel waarheid. Maar ze kunnen elkaar ook gevangen houden.

Tegen deze achtergrond hebben we het programma in drie delen opgebouwd. Het eerste deel ging over de geschiedenis, waarbij ook de moeilijke onderwerpen niet werden geschuwd. De tijdlijn maakte duidelijk waar in het verleden de pijnpunten zijn ontstaan. Het tweede ging over de klanten: wie zijn het nu en wie kunnen het in de toekomst worden? Kleine rollenspellen maakten invoelbaar wat klanten van de organisatie verwachten. In het derde deel hebben we in werkgroepen vier mogelijke strategische richtingen doordacht. Iedere strategische richting moest komen met plannen waarmee voldoende inkomen gegenereerd zou kunnen worden om de organisatie financieel gezond te houden.

Tot ons genoegen bleek het aan het einde van de dag niet moeilijk om samen een groot aantal perspectiefvolle ideeën te benoemen. Zelfs deelnemers die bij de terugblik nog sterk de bestaande identiteit hadden benadrukt, brachten vergaande ideeën naar voren. Dit sterkt ons in het idee dat gezamenlijke aandacht voor de geschiedenis en de lastige kwesties die zich hebben voorgedaan, ruimte creëert om samen de toekomst helder onder ogen te zien.
Organisaties worden prachtig wanneer mensen zich er met hart en ziel voor inzetten. En die organisaties zijn een inspiratie voor ons om ons werk ook met hart en ziel te doen!