Burgers blijvend betrekken bij het landschap

Meer dan 150 mensen gingen met elkaar in gesprek tijdens de Streekconferentie Landschap TLZ op zaterdag 26 november. Wij organiseerden deze conferentie over het landschap tussen Tilburg en Loon op Zand, waarop burgers dromen deelden. Nu is het de uitdaging om deze ideeën met hen te realiseren.

Met de streekconferenties wil Natuurmonumenten het thema landschap bij burgers onder de aandacht brengen en hun betrokkenheid vergroten. Het is een nieuwe vorm van democratie, waarin het bottom-up meepraten van burgers centraal staat. Iets waar meerdere overheden en organisaties als Natuurmonumenten op dit moment mee ‘experimenteren’.

Luisterende rol

We hebben gemerkt dat de organisatie van zo’n dag voor enorm veel enthousiasme en betrokkenheid bij de deelnemers zorgt. Zo kwamen er meer dan 475 aanmeldingen! Om iedereen de kans te geven om mee te denken hebben we niet één, maar twee conferenties georganiseerd.
De inwoners bepaalden tijdens de Streekconferentie zelf de agenda voor de dag en werkten vervolgens concrete ideeën uit om hun dromen te realiseren. Zo’n werkwijze vraagt een andere houding van de gevestigde organisaties en instanties in het gebied, zoals bijv. de gemeenten, provincie en natuur- en milieuorganisaties. Op de dag zelf nemen zij een luisterende rol aan. Het gaat er immers om de ideeën van de burgers te laten kiemen en groeien.

Energie behouden

Tijdens de dag werd er een scala aan ideeën voor het gebied ontwikkeld, bijvoorbeeld verbeteringen van de fiets- en wandelinfrastructuur, de omgang met zwerfvuil en een samenwerking tussen de lokale Duinboeren en de inwoners. Het is echter geen vrijblijvend opsommen van wensen. Er ligt ook een belangrijke verantwoordelijkheid bij de deelnemers van zo’n streekconferentie. De vraag is niet alleen wat hun dromen en wensen voor het gebied zijn, maar ook welke rol zij zelf kunnen en willen nemen bij het realiseren ervan. In één dag kun je een heleboel ideeën ontwikkelen, maar het teweeg brengen van daadwerkelijke veranderingen vraagt ook om nazorg in het vervolgtraject. De uitdaging is om dat te doen zonder de ontstane energie en betrokkenheid van de burgers te verliezen.

Ook dat vraagt een andere rol van de gevestigde organisaties in het gebied. Zij zullen moeten openstaan voor de initiatieven van de burgers en hen ingangen bieden om deze te realiseren. Dat kan bijvoorbeeld door een platform in leven te roepen, waar de betrokkenen elkaar online en offline kunnen ontmoeten en op de hoogte houden van de resultaten. Of door een groepje betrokken burgers verantwoordelijk te maken voor het aanjagen van de initiatieven en het in de gaten houden van de voortgang. De kunst zit hem in het slim verbinden van de agenda’s van de betrokken organisaties met de ambities en energie van de burgers.